Kva vil eg ha av NDLA?

Det har dei siste dagane kome fleire innspel kring NDLA. Kritikk, ros, forsvar og motførestillingar.

For oss som sit i gruppa; "Velvillige mottakarar", så kjennes debatten svært motivbasert.

Hæ?? ..... kva er motivbasert? "Nytt" ord i denne samanhengen, - eg kom på det no og syns det passa så bra å kalle det det. Debatten kring NDLA er motivbasert. .... og for meg kjennes den som å bevege seg i eit minefelt .... ein må våge å seie kva ein syns, og så får ein synspunkta sine i retur, - alt etter kva motiv mottakaren har. For meg, som har hjarte for NDLA, men samstundes vågar å seie akkurat det eg meiner, så kan eg altså snu meg i kva som helst retning - og få så øyrene flagar, med ein hale av heiarop bak.

For å klargjere synspunkta mine om NDLA ein gong for alle; JA, NDLA-tanken er fantastisk! Vi får noko som andre land berre kan drøyme om (http://www.skolemagasinet.no/707-dette-har-vi-f%C3%A5tt-for-450-millioner), - og det må me ta godt vare på. MEN, NDLA har eit stort utviklingspotensiale og må bli endå flinkare til å lytte til brukarane (http://skolemagasinet.no/nyhetene/98-artikler-fra-skolemagasinet/702-ndla-–-hva-har-vi-fått-for-450-millioner-kroner)  (ikkje berre ved å forvente at dei som meiner noko vågar å klikke på "tilbakemeldingsknappen")

Kvifor seier eg dette no? (ja,ja, ... igjen, då), jau, fordi politikarar har byrja å ta den digitale utviklinga på alvor - dei forventar at skulen skal gå digitalt. I Fylkesordførar Terje Riis-Johansen sin årstale til fylkestinget lanserte han "den boklause skulen" (http://www.telemark.no/Aktuelt/Offensiv-aarstale-fra-fylkesordfoereren#.VOHqRXbKyUk) . Dette må me ta på alvor.

Ulempene med forlaga sine dyre e-bokløysingar har eg drøfta tidlegare, så her er det for meg bere ei løysing som gjeld; NDLA. - men eit godt NDLA. 

NDLA må takast på alvor. Det har vore alt for lett for oss pedagogar å avfeie NDLA, og late som at det er noko som ein ikkje treng å forhalde seg til. Med andre ord;  så lenge det er andre alternativ, så er det lettare å ty til dei, enn å bry seg med å utvikle NDLA ved å trykke på "tilbakemeldingsknappen". Derfor er det at NDLA heller ikkje får alle dei tilbakemeldingane dei treng for å bli betre. Tilbakemeldingane kjem til oss som prøver å snakke om, tale varmt for og marknadsføre det, og her kjenner eg at eg har ropt i skogen ein del, og for tida hostar opp ein del kongler.

Vel, - då prøver eg meg igjen; Kva vil eg ha av NDLA? (fint slagord forresten :-))

Fritt frå kommenarfeltet til forige innlegg på bloggen: "Eg har grubla mykje for å kunne komme med konstruktive forslag til NDLA om kva som kan gjerast innafor dei rammene som NDLA er bygd på. Så, "Eureka!", så enkelt kan det gjerast:

 

For kvart mål i læreplanen bør det lagast ei ressursside. Ved å velje målet i læreplanen, så kjem det ikkje, slik som no, opp ein haug med tilfeldige treff (to gonger av kvart også, grunna tekstar på både bokmål og nynorsk), men ei enkel ressursside, der lærestoffet er prioritert etter kor viktig/grunnleggjande det er. "Dette må du kunne for å nå målet", Nyttige mediefiler knytt til målet, gode oppgåver som fører til måloppnåing, ein infostraum der opplegg frå Deling og FYR dukkar opp umiddelbart etter at dei er publisert. Opplegg som er delt bør kontinuerleg vurderast og dragast inn i sjølve ressurssida.

 

Slik det er i dag, så er det fleire mål som ikkje får treff når ein vel dei. Det skaper ikkje tillit til at sidene på NDLA er gode nok til å erstatte papirboka. Det bør vere eit minimumskrav at alle mål har si ressursside, med innhald og struktur som sikrar at elevane kan nå måla.

 

Ei samling av lærestoff skal sikre måloppnåing for elevane, ikkje vere ein demonstrasjon av kva einskildforfattarar syns er best og vil vise fram."

NDLA må vise forståing for at me har læreplanar i kvart fag, og at det er desse som er retningsgjevande for kva elevane skal lære. Stoffet må ikkje strukturerast med tanke på eventuelle endringar av læreplanar, og lagast universellt.  NDLA bør samarbeide nærare med http://www.udir.no/Lareplaner/  og skape direkte kopling mellom læreplan og lærestoff. Sjå kva http://www.vilbli.no/ har fått til. Viss desse tre nettadressene kunne ha samarbeidd, så ville det bli skapt ein tryggleik hos brukaren på at dette er relevant stoff som lar eleven nå målet i læreplanen på ein trygg måte.

 

Slik det er no så lir NDLA av same sjukdom som Fronter og It's Learning; det er teknikken som styrer pedagogikken. Det er etablert sterke koplingar mellom ein leverandør av IT-tenester som i alt for stor grad får styre strukturen. Då let det seg ikkje  gjere, alt som me brukarane ynskjer , utan at det vil koste for mykje og krevje for mykje arbeid å leggje om. Resultatet er at sluttbrukarane ikkje er fornøgde, tilbydarar utanfor lar det poppe opp med alternativ (som http://www.delogbruk.no/) for å dekke behovet, og forlaga kan boltre seg i negativ kritikk og framheving av eigne, dyre digitale læreverk.

Mitt forslag er at NDLA må styrkast, ikkje berre med fagre ord, men med politiske vedtak, god økonomi og planmessig utvikling frå høgste hald. Dette må gjerast på ein slik måte at det ein finn på NDLA kan vere til glede for alle, og brukast på ein slik måte at ingen kjenner det som ei tvangstrøye og eit dårleg alternativ. Uansett kor ein snur seg så skal ein finne det ein treng for å nå måla i læreplanen i NDLA. Det bør vere like naturleg å bruke NDLA som læreplanen. (Det er ikkje akkurat mange som protesterar på den og vil ha fire andre alternativ å velje mellom.)

Men, akkurat no   ..... så er det ein veg å gå ....

Utfordringar med papirbøker, e-bøker og nettbasert lærestoff

Ein av pilotskulane våre har gjort ein del lite heldige erfaringar med e-bøker på iPad. Dette er synd, fordi tanken er god og prinsippet med lesebrett er supert.

Tekniske krasj, som at boka forsvinn frå iPad og at den må lastast inn på nytt kvar gong ein hoppar mellom apps skaper unødige hinder i læringsarbeidet. At eleven ikkje kan gjere boka til si eiga og fylle den med notat og eigen kunnskap er også eit hinder. Eboka er framleis ein gjest i eleven sitt læringsarbeid.

Slik eg ser det har forlaga bomma ved å forsøke å gjere mest mogleg butikk. Pris er viktig for skulane. Prinsippet for digitalbok er pris på papirboka delt på tre, og forlaga går ut frå at ein skifter bok kvart tredje år. For det første er det fleire døme på at prisen for tre års abonnement er høgare enn papirutgåva, og for det andre er det nok dei færraste skulane som skifter læreverk etter tre år. Det er ikkje særleg freistande for skulane å gå inn på ei dyrare løysing enn ein har hatt med papirbøker.

Ein lærar treng eit godt og strukturert lærestoff, som er lett å finne fram i og som er sterkt knytt mot måla i læreplanen. Ein elev treng å gjere stoffet til sitt eige. Det betyr å samle alt om eit mål eller emne på ein og same stad (og her er OneNote særs interessant), og kunne leggje til det som trengs for å understøtte arbeidet sitt med stoffet. Det vere seg mellom anna lekkjer, lydopptak, film, bilete, teikningar og notat. Ei låst lærebok dekkjer ikkje dette behovet.

Skal forlaga få eboka til å fungere så bør dei truleg tenkje heilt nytt. Dei kan sjølvsagt jobbe med stabiliteten til e-bøkene, og også samstundes vurdere både kostnad og det høvet eleven har til å gjere boka til si eiga. Men det kan også hende at NDLA-tanken er betre. Web-baserte tenester som elevane jobbar online på. Framtida er etter mi meining online. (Med det tilbodet enkelte nettbrett/elektroniske dingsar i dag har av lagringskapasitet, så er det håplaust å greie å lagre alt elevarbeid lokalt)

Viss NDLA greier å strukturere konseptet sitt til å ha fokus på læring, rettleiing, struktur og mål,  meir enn den store samlinga av lærestoff som det er i dag, så vil ikkje forlaga ha ein sjanse til å hengje med.  Dette vert eit interessant kappløp å følgje med på framover.

Det skal også bli interessant å følgje utviklinga til Google Apps for education framover. Her har dei starta tanken med å samle mest mogleg av læringa til elevane. Viss dette kan brukast som ein reiskap for læraren til å rettleiie elevane i læringsarbeidet, så har ein dekka eit behov som vi lenge har etterlyst frå Fronter.

Kikora-tanken er også vel verdt for alle som jobbar med lærestoff til elevar å ta med seg. Strukturen og oppbygginga i dette burde vere eit døme å ta etter for alle.

Ideen til Smartbok, fagstoffet til NDLA, tanken til Google Apps for education og strukturen til Kikora er ein nøkkel til suksess.

Eg har forresten studert forlaga sine tilbod på papirlærebøker etter den siste reforma av læreplanar i fellesfag. Bøkene dei tilbyr er større enn tidlegare, mange er både tjukkare, lengre og breiare. Dei nye norsk- og engelskbøkene til Ashehoug og Gyldendal veg i snitt 1,4 kg kvar. Viss dette skal vere normen for vekt på ei lærebok, så vil ei gjennomsnittleg skuleveske med bærbar PC fort komme opp i 12 kg. Må ordbøkene vere med i tillegg, så …

Kva gjer elevane med dette? Tek dei med seg skulebøkene heim? Viss elevane ikkje tek skulebøkene med seg heim; Når får dei tid til å lese i dei? Skal skulen vere ein stad der vi sit stille og les i bøker? På kva måte brukar vi lærebøker saman med elevane? Brukar elevane lærebøkene i det heile? Blir boka berre liggjande i eit skap?

Mange lærarar lagar samandrag av lærestoffet for elevane, og det er dette dei les på til prøvar. Eg har sjølv hatt elevar som har lært seg stoffet og nådd måla, men dei har aldri opna læreboka.

Dessutan; elevar les som aldri før – dei les kvarandre sine tekstar på skjerm. Dei les bilete og dei ser film. Ingen kan påstå at dei ikkje lærer.

Korleis få lærarane med?

Kva fungerer?

Det er eit krav i læreplanane at elevar skal ha tilgang til digitalt utstyr, og kunne nytte det i alle fag. I Telemark fylkeskommune har vi ein eigen IKT-standard for elevane, og me har vår eigen IKT-strategi. Det er vanskeleg for ein lærar å halde seg unna dette. Spørsmålet vert difor korleis vi skal greie å få alle med, - og få alle til å trivast med det.

Det er fleire grupperingar å ta omsyn til:

·         Vi har eldsjeler som står på, testar ut, lærer det som er nytt og vil prøve ut (– og som av og til ser at tilbodet om teknologi heng litt etter.)

·         Vi har dei som ope og ærleg seier at dei kan for lite og som vil lære meir, men ikkje finn rom for det i kvardagen, og som spør etter kurs og opplæring.

·         Vi har dei som syns at alt var betre før, at teknologien har teke overhand og skyggar for læring.

·         Vi har dei som meiner dei kan nok. Dei har lært Officepakka, Internett og grunnfunksjonane til ein PC, og brukar PC saman med elevar som eit søkje-, dokumentasjons –og presentasjonsverktøy.

·         Vi har dei som lar elevane nytte PC som dei vil, men der undervisninga ikkje er avhengig av reiskapen. PC er komen for å bli men det betyr ikkje noko frå eller til i arbeidet i klassen.

Det som er viktig er å ha respekt for at vi har alle desse ulike i ein og same skule. Me må samstundes leggje til rette for utvikling hos alle.

Vi veit av erfaring at enkeltkurs kan ha liten effekt. Den gode rettleiinga, kollegabasert samarbeid og oppmuntring kring dei små stega framover er det som verkar.

Vi må kartlegge, tilpasse og ha gode strategiar for utvikling. Samstundes må vi ha klare mål og klare krav - som vel og merke er fornuftige og gir meining og utvikling.

Skal ein snu utviklinga så må ein for det første gjere pedagogane kjende med kva som fins av teknologi og nye pedagogiske retningar, og vise at terskelen er lavare enn ein trur.

Intern opplæring, lokale superbrukarar, fokus på IKT i skulen sin skuleutviklings- og etterutdanningsplan og kontinuerleg oppfølging er suksessfaktorane.

I botn må ein ha ein rektor og ei leiing som er godt skulerte i pedagogisk bruk av IKT, som er offensive, framtidsretta, ser heilskapen og er støttande i utviklingsarbeidet.

 

Suksessfaktorane kan oppsummerast i følgjande modell:

 

1.     Rektor har ei hovudrolle og må vere den samlande faktoren. Viss ikkje rektor forstår og kan, så vil navet mangle i hjulet. Det viktigaste av alt framover vert å satse på kompetanseutvikling for rektorane.

 

2.     Ein må ha respekt for alle kunnskapsnivåa i organisasjonen, og ta omsyn til kompetansen til den einskilde

3.     .. difor må ein kartleggje kvar og ein, finne ut kor ein skal starte og korleis ein skal satse.

4.     Det må lagast tydelege milepelsplanar

5.     … og planane må følgjast. Vik ein frå planen og utset, så mistar ein truverdet. Skal ein lukkast må må ein halde ut og vere fokusert på målet.

6.     Ein er også avhengig av å ha ei lokal støtte ute i dei ulike einingane, kall det gjerne superbrukar(-ar). Superbrukaren er alltid der, og ein veit at ein kan få hjelp. Å spørje nokon med ein gong ein står fast og så få hjelp, er den beste form for læring. Skal ein superbrukar lokalt lykkast må det vere eit godt støtteapparat rundt, som forar med impulsar og fungerer som problemløysarar.

 

Når skjer det læring?

Det er nye måtar å lære på og nye undervisningsformer, som for ein del er meir effektive, men som for andre kan føre til for lite oppfølging og at dei dett av lasset.

 

Korleis skal elevane nå måla i læreplanen ved hjelp av den teknologien vi omgjev oss med akkurat no?

Omvendt undervisning, nettbasert undervisning har kome for fullt, og  digital dokumentasjon i dag omfattar også bilete, film, lyd og anna multimediebasert innhald. Digitale læringsplattformer, digitale læreverk og nye kommunikasjonsformer er også ein del av kvardagen.

 

 

Omvendt undervisning – nettbasert undervisning – er det framtida?

Det kom særs positive tilbakemeldingar på samlinga for alle lærarar i TFK i Ibsenhuset 21. mars-14. Thomas Nordahl trollbatt heile forsamlinga.

Så stiller eg spørsmålet til delar av kollegiet mitt; «Kvifor skal me reise til Skien for å høyre på Thomas Nordahl, når me like godt kan streame foredraget rett til nettbrettet vårt heime i sofakroken? Kvifor skal me sitje og vente på eit kurs, når me kan oppdatere oss og lære når som helst og kor som helst? Når eg kan få dei mest glimrande førelesarane rett inn i stova, - kvifor skal eg reise på kurs eller vere i klasserommet og høyre på ein halvgod ein?»

Som det IKT-mennesket eg er (nerd?), så er dette heilt normale spørsmål å stille. Og dermed forundrar dei nesten unisone svara meg. «Det er ikkje det same!». Ein kollega sa: «Eg førebudde meg ved å gå inn på UDIR sine sider og sjå på videoar med Thomas Nordahl. Eg blei skuffa og var ikkje så motivert. Så kom eg til Ibsenhuset og høyrde Nordahl live, - og blei kjempebegeistra»

Det kollegiale samhaldet, det å vere saman om noko, å kunne drøfte i pausar, - å føle at ein har noko felles – dei same referansane. Dette betyr noko i læringsprosessen for dei kollegaene eg har rundt meg. Så kan ein sjølvsagt stille seg spørsmålet om dei er ein utdøyande rase. Vil ungdomane sin kjennskap og kunnskap om teknologien, og store forbruk av sosiale media, gjere at dei lærer på andre måtar? – og ikkje har det same behovet?

Både omvendt- og nettbasert undervisning krev at ein har motiverte elevar som greier å halde ut. Slik dei fleste kjenner den norske elevstanden, så veit ein at det er mange som ikkje høyrer heime i denne kategorien.

Utdrag fra presentasjon; Nordahl - Hattie 2009

Det er viktig å få fram at sjølv om det kjem nye metodar, så vil det berre føre til at læraren får fleire strengar å spele på, og at det i dette tilfellet er undervisninga som kan komme til å dreie meir frå formidling til rettleiing. Vel ein å sjå positivt på det, vil dette i praksis bety at læraren vil få meir tid til den einskilde elev, og at kommunikasjonen vil auke. Høvet for formativ vurdering vil auke, og dette gir betre læring, i følgje Thomas Nordahl si studie av J.Hattie sin rapport kring «Visible learning» frå 2009.

Det ville vere ei katastrofe for norsk skule viss ein trur at omvendt- og nettbasert undervisning vil vere ein måte å spare pengar på.

Vi må ikkje undervurdere det sosiale samspelet!

iPad for læraren – kvifor?

Ein iPad kan nyttast på to måtar for ein lærar; i læring og for læring:

1.     Læraren kan nytte brett saman med elevar i undervisninga i staden for ein PC, og kan dermed nytte seg av lett tilgjengelege apps for å styrke læring, variere metodar og betre dokumentasjon av læring. iPad vert eit læringsverktøy.

2.     iPad kan også fungere som ein reiskap både i planlegging-, gjennomføring- og evalueringsarbeid. Læraren vil ha dobbel nytte av brettet. Uansett om elevane nyttar iPad eller ikkje. Det fins mange gode apps som utvidar arbeidsflata og opnar nye dører i arbeidet til ein lærar.

3.     Som ein bonus vil kunnskap om alternative digitale einingar gje læraren ei forståing av den teknologiske kvardagen, og dei digitale einingane som elevane allereie sit med. Lærar vil dermed kunne nytte seg av dette i pedagogiske metodar. Ein treng ikkje dele ut nettbrett og iPods til elevar, viss dei allereie har det, og kan bruke det til for eksempel smartbøker, film, podkast og liknande.

IT-avdleinga si rolle i det pedagogiske arbeidet med IKT

iPadprosjekta har i min prosjektperiode i all hovudsak kome i stand etter initiativ frå IT-avdelinga, ofte etter innspel frå innovative personar/leiarar ute i einskildskular. Kanskje ikkje ei systematisk tilnærming, men samstundes ein rask måte å komme i gang på. Utfordringa har difor vore å setje prosjekta i system, og å «lære mens ein går».

Resultata ein ynskjer er rimelege løysingar som er driftssikre, enkle å bruke og som samstundes gir auka pedagogisk gevinst. Det syner seg vanskeleg å nå alle fire resultata. Spørsmålet vi alle saman vegrar oss for å svare på vert difor kven av resultata skal vi prioritere? – eller endå vanskelegare; kven skal vi prioritere bort? Pedagogikk og læring må ikkje ofrast fordi ein skal spare pengar. Det kostar å fylle ein digital reiskap med innhald, og dette kan avgrense høvet ein har til å nytte seg av god, pedagogisk programvare. Gode pedagogiske løysingar vil ofte bli kostnadskrevjande og systemutfordrande. Her ligg spenningspunktet mellom IT-avdelinga, pedagogane, administrasjon og politikarar.

Vi kan truleg aldri få nok av den grundige drøftinga kring kva eleven skal bruke den personlege, elektroniske dingsen dei skal få til odel og eige til. Her er eit hav av spørsmål vi ikkje har klare løysingar på; Kva har eleven tilgang til av utstyr i kvardagen sin, og kva manglar dei for å lære best? Kva skal eleven lære av å bruke ein personleg, elektronisk dings? kva utstyr brukar eleven mest når? – og må dette utstyret vere med heim? Kva kan ein forvente at elevane har av utstyr heime? Kva kan «bring your own dewice» –BYOD løyse, - eller skape av nye utfordringar? Kan ein med BYOD løyse seg frå standardisering av utstyr, i og med at eleven alltid har program og eigenprodusert materiale tilgjengeleg online? Problem med juks og ukontrollert nettbruk i prøvesituasjonar kjem fram som ei stadig aukande problemstilling. Korleis løyser ein dette? 

IT-avdelinga har sine drøftingar kring dette, IKT-pedagogane har sine, pilotskulane har sine drøftingar, og det vert også drøfta på den einskilde skule. Debatten går truleg også høgt i heimane; kva er privat og kva er læring? Kva skal skulen bidra med og kva forventar vi at heimen bidreg med, - både med opplæring, haldningar og tid?

Har vi møteplassar og system som er gode for å ta dei felles drøftingane ofte og grundig nok? Er det tid nok til å ta dei gode debattane, og prioriterer ein dei rette spørsmåla? Kjem dei dei rette problemstillingane på bordet for debatt? Er det rom nok til å hente alle dei gode erfaringane vi gjer oss ute i kvardagen med elevar og lærarar, er det rom nok til å drøfte resultat og konkludere på rett grunnlag?

TFK har teke store steg framover med omsyn til dette. Det er utvikla ein eigen IKT-standard for elevane i vidaregåande skule. Det er også utarbeidd ein eigen IKT-strategiplan. Fleire lærarar har fullført vidareutdanning med IKT-fokus. IKT-foruma er tenkt å skulle fungere som møteplass, både dei lokale på den einskilde skule, og det sentrale IKT-forumet i TFK.

Det er viktig å heile tida stille spørsmålet om dette er godt fungerande og fører til dei resultat ein ynskjer.

 

Å ha ei godt fungerande IT-avdeling, som spelar på lag med pedagogane, og som har som målsetting å finne løysingar som tener elevane si læring best, er den ideelle situasjonen. TFK har ei slik IT-avdeling. Det er ikkje enkelt å balansere i spenningspunktet mellom kostnadskrav, effektivitet, driftssikre system og pedagogiske behov. I ein stor organisasjon er det mykje som skal fungere, og det er ikkje alltid lett å finne system som lar seg administrere på ein tilfredsstillande måte og som servar dei store massane. IT-avdelinga er heile tida ute etter å nytte seg av og utvikle dei store avtalene (i vårt tilfelle løysingane frå Microsoft), men samstundes teste ut nye system. Dei er flinke til å initiere prosjekt, men samstundes set dei også bremsene på i høve til system som dei i utgangspunktet ser på som for arbeidskrevjande og lite kompatible med eksisterande system. Tryggleik er viktig. Å ikkje få teste ut alt, kan til tider vere frustrerande. Særskilt når ein ser at det kan vere løysingar som fungerer godt pedagogisk. Men samstundes må me erkjenne at IT-system også har sine avgrensingar, og det er ikkje alt det er verdt å bruke mykje tekniske ressursar på å få til å fungere.

 

God kommunikasjon er viktig når vi ynskjer å teste ut og ta val. Difor er rommet for dei gode drøftingane essensielt for å finne dei beste løysingane.

Vi er ei gang med kompetanseheving av heile personalet

Vest-Telemark vidaregåande skule startar i dag med kompetanseheving av heile det pedagogiske personalet.  Nyweb gir oss 15 stp i tema IKT og læring.

Leif Harboe held opningsforedraget, og etter det skal vi jobbe med emne tilpassar programområda og fagområda våre.